Woningen op het boerenerf in ruil voor dierrechten
Frank van den Dungen in het ED 27-10-22
STERKSEL – De storm rond de stikstofproblematiek is dankzij Remkes wat gaan liggen. Toch zien we minpunten in zijn advies en is het niet koppelen aan de woningbouw een gemiste kans.
Het advies van Johan Remkes viel goed. Hij doet overal water in de wijn. Bovendien krijgt het kabinet een tik op de vingers. Daarom krijgt Remkes zelfs van de radicale boeren een zes-minnetje. Wíj zien echter méér minpunten. Onder andere het voorstel voor indeling van ons land in rode, oranje, gele en groene zones, waar steeds minder stikstof uitgestoten mag worden. Een herhaling van de al eens eerder mislukte reconstructie, maar dan omgekeerd. Bij de reconstructie ging het om groei van de veestapel, nu gaat het om krimp. En wel als de wiedeweerga. Volgens Remkes, te beginnen met piekbelasters.
Die piekbelasters zijn echter maar een druppel op een gloeiende plaat. Bovendien gaat de stikstofwinst daarvan bij Remkes naar legalisatie van boeren zonder vergunning en niet naar natuurherstel. En die beoogde nieuwe reconstructie biedt boeren nog steeds geen perspectief. Maar er is geen behoefte aan zonering, maar aan duidelijkheid en maatwerk. En het echte probleem zit dieper. We willen méér woningen, méér wegen, méér bedrijvigheid en óók nog eens méér hectares voor extensivering van de landbouw. Maar ruimte is schaars. Daarom moeten we denken aan slim hergebruik.
Ook bouw in de knel
Remkes beschrijft glashelder hoe door de stikstofuitstoot behalve de natuur ook de bouw in de knel is gekomen. Zijn rapport loopt daarmee rakelings langs een oplossing. Want er zijn nu voor de boeren wat opties bijgekomen, zoals uitstel, overstappen op akkerbouw of bedrijfsverplaatsing. Maar Remkes biedt geen nieuw perspectief, zeker niet voor de intensieve veehouderij. En die mogelijkheid is er wel. Zeker als we het idee van hergebruik van ruimte, zoals dat nu binnen de kom gebeurt met het ombouwen van kantoren tot woonruimte, ook slim doortrekken naar het buitengebied. Dan kunnen we in een aantal gevallen drie vliegen in één klap slaan.
Bied boeren geen doodlopende weg met aan het eind een zak geld, maar maak ruimte voor nieuwe bedrijvigheid op het erf. Geef boeren de optie Rechten voor Rechten. Bied ze in ruil voor hun dierrechten het recht om binnen hun bouwblok betaalbare woonruimte te bouwen. Voorwaarde daarbij is dat ze dat combineren met aanleg van robuuste natuur. Dat geeft perspectief op een stabiel verdienmodel. Want de overheid gaat betalen voor die natuur. En woonruimte brengt ook geld in het laatje.
Met zo’n Rechten-voor-Rechten-aanpak scoor je op meer doelen. Minder stikstof, meer natuur én meer woonruimte. Bovendien laat deze aanpak boeren de ruimte om aanvullend kleinschalig andere activiteiten te ontplooien, zoals biologische bedrijvigheid, sociale functies als dagopvang of zorg, lokale voedselvoorziening, teelt van biobased materialen of andere activiteiten. Zolang die maar harmoniëren met natuur én met bewoning.
Pluspunten voor alle partijen
Daar valt een formule met variabelen voor maatwerk voor te bedenken die pluspunten heeft voor alle partijen. Bovendien is het een goed alternatief voor de vastlopende Ruimte-voor-Ruimte aanpak die bij sloop van stallen vooral villa’s in het buitengebied oplevert. Daarom, zet met Rechten-voor-Rechten in op multifunctioneel gebruik van onze ruimte, zoals in de Nationale Omgevingsvisie bepleit wordt. Met deze aanpak kun je op een aantal plaatsen met minder publiek geld meer nieuwe natuur realiseren en tegelijk boeren én burgers een beter perspectief bieden.
Frank van den Dungen uit Sterksel is bestuurslid van het Brabants Burgerplatform.
Gebruik varkensstallen op het platteland om er, na een verbouwing of nieuwbouw, ouderen in te laten wonen. Het lost de woningbehoefte van ouderen op én veehouders vinden een aantrekkelijke bestemming voor hun stallen als de plannen om de veestapel te halveren werkelijkheid worden.
Brabants Burgerplatform: ‘stal ombouwen tot appartement’
,,Ons verlanglijstje is eenvoudig”, schrijven Geert Verstegen en Frank van den Dungen als bestuursleden van het Brabants Burgerplatform. ,,We willen minder gezondheidsrisico’s en minder overlast van de intensieve veehouderij. Het is duidelijk dat dit met technologie niet lukt. Wél met een aanpak bij de bron: minder vee.”
,,De overstap naar grondgebonden circulaire veehouderij is aantrekkelijk voor boerenzonen, die grond hebben ‘meegekregen’. Niet voor zijinstromers, die als varkenshouder vanuit andere branches zijn ingestapt. Zij hebben vaak niet meer grond dan waar hun stallen op staan. Deze varkens circulair voeren met afvalstromen is ook geen uitweg. Varkensboeren verliezen de concurrentieslag van de zwaar gesubsidieerde co-vergisters, die van deze reststromen groene energie maken. We hebben hier domweg te veel dieren en navenant te weinig grond. Koude sanering is een doodlopende weg. Warme sanering kunnen we ons niet permitteren. Het vorige kabinet heeft de Peel aangewezen als probleemgebied, waar een innovatieve aanpak noodzakelijk is. Laat het nieuwe kabinet daar beginnen met een aantrekkelijke systeeminnovatie: als boeren hun dierrechten inleveren, krijgen ze in ruil daarvoor andere rechten terug. Bijvoorbeeld het recht hun stallen om te bouwen tot tiny houses of appartementen. Dat lost tegelijk veel andere problemen op. Geef boeren rechten voor rechten. Maak van het ministerie van Landbouw een ministerie voor de Leefomgeving. Maak van de nood een deugd.’’
Varkens weg? Maak je stal geschikt voor ouderen
Joost Ariaans 25-03-21, 07:06
MILL – Gebruik varkensstallen op het platteland om er, na een verbouwing of nieuwbouw, ouderen in te laten wonen. Het lost de woningbehoefte van ouderen op én veehouders vinden een aantrekkelijke bestemming voor hun stallen als de plannen om de veestapel te halveren werkelijkheid worden.
,,In plaats van een knorrenhof krijg je een knarrenhof”, zegt Geert Verstegen uit Sint Hubert van Stichting Brabants Burgerplatform.
Lees verder > Gelderlander
Provincie Brabant wil ommekeer landbouwbeleid en tegelijk lonken naar de vee-industrie
Geert Verstegen en Frank van den Dungen 12-11-21,
STERKSEL – Het nieuwe ‘Brabantse beleidskader landbouw en voedsel 2030’ is uit. Het jaartal is nieuw. Het beleidskader zelf helaas niet echt. Het is een halfslachtige voortzetting van de oude koers.
Bij het lezen van dit stuk vroegen we ons af hoelang ons provinciebestuur deze beleidsmatige spagaat nog volhoudt. Je kunt geen twee heren dienen. Je kunt niet enerzijds pleiten voor circulair, natuurinclusief, biologisch, biodivers op het platteland, als je op datzelfde platteland vrij spel geeft aan de groei van industriële veehouderij, roofbouwteelt, mestfabrieken en alles eromheen dat onze leefomgeving verzuurt.
