Stikstofaanpak doet niets aan gezondheidsrisico’s
gezondheid van de mens verbetert niet bij de stikstofaanpak
Langzamerhand is iedereen het er wel over eens, dat het terugdringen van de stikstof in Nederland noodzakelijk is. Er is wel verschil in hoe men tegen urgentie en werkelijk doel aankijkt.
Als je onze premier Mark Rutte beluistert is het belangrijkste doel, om de bouw in Nederland weer op gang te brengen. Het bouwen van huizen, maar hij bedoelt ook vooral het bouwen van wegen. Tot op heden betrap je onze premier zelden op een uitspraak, dat het terugdringen van de stikstof ook bedoeld is, om de achteruitgang van de natuur tegen te gaan.
In het officiële beleid is het belangrijkste doel, het stoppen van de achteruitgang van de natuur en met name de biodiversiteit van de natura 2000 gebieden. Daarom geldt er een uitkoopsom van maximaal 120% als de stiktofuitstoter (al dan niet agrarisch bedrijf), die dicht bij een natura 2000 gebied ligt. Dat geld mag ook gebruikt worden voor het verplaatsen van het bedrijf, waardoor de stikstofuitstoot hetzelfde blijft. Een stikstofuitstoot die dan wellicht minder ten koste gaat van de natuur, maar nog steeds, of zelfs ten koste blijft gaan van de gezondheid van de burger.
Voor de landelijke en provinciale boerenorganisaties ligt de prioriteit bij het legaliseren van de zogenaamde PAS melders. Vanuit oogpunt van de volksgezondheid levert dit echter netto maar een beperkte bijdrage aan de terugdringing van de stikstof. De stikstofruimte wordt deels verplaatst binnen de agrarische sector.
Nu zult u denken, de maatregelen kunnen toch alle doelen dienen. Maar dat is niet zo. Het is net als met uw huishoudboekje, de stikstofruimte kan maar één keer worden uitgegeven.
Wat ontbreekt nu in dit verhaal?
De grootste belanghebbende van het terugdringen van de stikstofuitstoot is de burger zelf.
Het rare is dat die nu zelfs ontbreekt in het beleid als een doel. Ook in de media krijgt dat nauwelijks aandacht.
In mei 2022 heeft GGD Noord Brabant een rapport uitgebracht over de luchtkwaliteit. De feiten en de conclusies liegen er niet om. De mate van luchtverontreiniging leidt tot aanzienlijke gezondheidsschade. De gezondheidseffecten gemiddeld over heel Noord-Brabant zijn als volgt:
| ➢ Bij 1 op de 5 (20,2%) kinderen met astma, is de astma toe te schrijven aan luchtverontreiniging. ➢ Bij bijna 1 op de 4 (22,9%) volwassenen met een hartvaatziekte, is de ziekte toe te schrijven aan luchtverontreiniging. ➢ Bij ruim 1 op de 7 (15,1%) longkankerpatiënten, is de longkanker toe te schrijven aan luchtverontreiniging. ➢ De gemiddelde vroegtijdige sterfte door blootstelling aan fijnstof en stikstof is in Noord-Brabant 358 dagen. Brabanders verliezen dus gemiddeld bijna een jaar door vervuilde lucht. ➢ De gezondheidsschade door de blootstelling aan luchtverontreiniging is in Noord-Brabant vergelijkbaar met het meeroken van 4,9 sigaretten per dag. De lucht die bewoners in Noord-Brabant inademen is dus vergelijkbaar met de lucht die iemand zou inademen als een huisgenoot elke dag bijna 5 sigaretten binnenshuis rookt. |
Nu wordt de kwaliteit van de lucht niet alleen aangetast door de uitstoot van stikstof en ammoniak door de landbouw. Het verkeer neemt een aanzienlijk deel voor zijn rekening. Maar de landbouw blijft altijd nog verantwoordelijk voor ongeveer 45% van de vervuilde lucht door stikstof, met name de veehouderij. En die is dus verantwoordelijk voor de aanzienlijke achteruitgang van de gezondheid van alle burgers.
Behalve de uitstoot van stikstof hebben we ook te maken met ammoniak (NH3) die de lucht in gaat. Het overgrote deel daarvan is afkomstig uit van vee in stallen en hun mest. De landbouw zorgt daarmee voor meer dan 90% van de emissie van ammoniak in Nederland. In gebieden met veel intensieve veehouderij, zoals de Peel, zorgt ammoniak dan ook voor een forse verhoging van de stikstofdepositie in deze gebieden. Want ongeveer een derde van deze ammoniak komt binnen een straal van vijf kilometer terecht in de bodem en in de natuur. Een deel van de ammoniak verbindt zich in de lucht met waterstof en slaat verderop neer als ammonium (NH4). Ammoniak en ammonium zijn slecht voor de natuur, maar ook voor onze gezondheid. Het grootste risico voor onze gezondheid is echter de ammoniak die in de lucht omgezet wordt in secundair fijnstof dat zich over honderden kilometers verspreidt en zorgt voor een vermindering van onze longfunctie, zowel in stedelijke gebieden als op het platteland.
Volgens het GGD onderzoek hebben de meeste burgers last van stikstof, niet alleen burgers rondom natura 2000 gebieden.
Vaak beseffen mensen dat niet, terwijl de gezondheidsgevolgen schijnend zijn; minder (vitale) levensjaren. Onderzoeken van de GGD brengen dat goed in kaart, maar verdienen meer aandacht. Als in het beleid, het belang blijft liggen bij dat van de agrarische sector alleen, dan gaat dat ten koste van mensenlevens en gezonde levensjaren van de Brabanders.
Alleen het, met veel geld, verplaatsen van de stikstofuitstoot lost niets op voor de gezondheid van burgers. Een norm voor grondgebonden vee is veel effectiever. Nu is de norm voor de veebezetting maximaal 3,8 groot vee eenheden (lees Koeien) per hectare. Die zou naar 1,8 groot vee eenheden per hectare moeten. Dat heeft voor zowel de natura 2000 gebieden effect, als voor alle burgers in dit land. Het geld wordt dan niet besteed aan het verplaatsen van de stikstofuitstoot, maar aan een gezonde grondgebonden natuur inclusieve veehouderij. Dat is uiteindelijk beter voor de gehele natuur in Nederland en de gezondheid van alle burgers.
Rob Bots
Lid van stikstoftafel Brabant, namens het Brabants Burgerplatform
TwitterURL: https://wp.me/pcty64-19O
Gerelateerde artikelen video’s:
GGD: Brabanders leven een jaar korter door luchtvervuiling
Ron Vorstermans in Omroep Brabant 9 juni 2022
De luchtvervuiling in Brabant zorgt ervoor dat de levensduur van Brabanders gemiddeld een jaar verkort wordt. Dat stellen de drie Brabantse GGD-afdelingen na eigen onderzoek naar de luchtkwaliteit. De GGD pleit daarom voor meer maatregelen door de provincie en gemeentes.
Lees verder > Omroep Brabant
Gezondheidschade door slechte luchtkwaliteit
Luchtverontreiniging en specifiek fijnstof zorgen voor een enorme gezondheidsschade. Hoewel de hoeveelheid fijnstof in de lucht de laatste decennia al flink is gedaald, overlijden in Nederland jaarlijks zo’n 11.000 tot 12.000 mensen voortijdig aan gezondheidsklachten die veroorzaakt worden door luchtverontreiniging. Reden voor de Europese Commissie om de wettelijke normen voor fijnstof en andere vervuilers aan te willen scherpen. Maar gaan we daarin te ver of juist niet ver genoeg?
Lees verder > BNN VARA
Stikstof in je lichaam. Wat doet stikstof met de mens?
We bespreken het met hoogleraar preventieve geneeskunde Onno van Schayck van de Universiteit Maastricht. Bron: NTR
Gezondheid van de mens niet beter door de stikstofaanpak; norm voor grondgebonden vee werkt veel effectiever
Rob Bots 28-12-22, 07:00
INGEZONDEN OPINIE EINDHOVEN – Langzamerhand is iedereen het er wel over eens, dat het terugdringen van de stikstofuitstoot in Nederland noodzakelijk is. Er is wel verschil in hoe men tegen urgentie en werkelijk doel aankijkt.
De grootste belanghebbende bij de stikstofaanpak is de burger en die ontbreekt in het beleid als doel.
Volgens het GGD onderzoek hebben de meeste burgers last van stikstof, niet alleen burgers rondom natura 2000 gebieden. Vaak beseffen mensen dat niet, terwijl de gezondheidsgevolgen schijnend zijn; minder (vitale) levensjaren.
Lees verder > ED
Hartfalen, kanker, Alzheimer: fijnstof tot nadenken
In het stikstofdebat ligt de nadruk te veel op de gevolgen voor de natuur, schrijven zeven wetenschappers. De negatieve gevolgen van stikstofuitstoot voor de volksgezondheid worden danig onderschat.
Pieken van luchtverontreiniging door fijnstof verhogen het risico op een hartinfarct, beroerte, hartfalen, ziekenhuisopname met luchtwegklachten en plotselinge dood. In Vlaanderen kan het risico met 20 procent toenemen, vooral bij windstilte en in de meest vervuilde gebieden. Ook langdurige blootstelling aan hoge gehaltes fijnstof verhoogt het risico op aandoeningen van de longen (waaronder astma en longkanker) en hart en bloedvaten.
Lees verder > DS
